سرگذشت تاریخی شهر قم به دوران پیش از اسلام و پس از آن باز می گردد.
براساس
مدارک و شواهد سابقه شهر قم به دوران ساسانی بازمی گردد اما مهم ترین
رویدادی که در تاریخ قم سراغ داریم اسلام آوردن مردم آن و پذیرش تشیع بود،
این شهر در سال 23 هجری به دست ابوموسی اشعری فتح شد. از این تاریخ به بعد
شهر قم به شهر اهل بیت و قمی ها به شیعه متعصب شهره شدند. و قم به پناهگاه
شیعیان و مخالفان خلفای اموی و عباسی تبدیل شد. پس از پذیرش اسلام و تشیع
از سوی مردم قم، سرنوشت سازترین رخداد تاریخ قم، آمدن حضرت معصومه به این
شهر است.
نام
آن حضرت فاطمه و لقب ایشان (معصومه) است این لقب را امام هشتم به وی اعطا
فرمود. حضرت معصومه به جهت دیدن برادرشان حضرت رضا از مدینه به قصد مرو
حرکت نمودند و چون به ساوه رسیدند سخت بیمار شدند و ایشان را به قم بردند و
پس از هفده روز به سوی خدا شتافتند . شهر قم در قرون سوم و چهارم هجری به
قلب تپنده جهان تشیع تبدیل شد . این امر در حقیقت مهم ترین و مبارک ترین
اثری بود که دفن بانوی برگزیده اهل بیت در قم به دنبال داشت .