سرگذشت تاریخی شهر قم به دوران پیش از اسلام و پس از آن باز می گردد.

براساس مدارک و شواهد سابقه شهر قم به دوران ساسانی بازمی گردد اما مهم ترین رویدادی که در تاریخ قم سراغ داریم اسلام آوردن مردم آن و پذیرش تشیع بود، این شهر در سال 23 هجری به دست ابوموسی اشعری فتح شد. از این تاریخ به بعد شهر قم به شهر اهل بیت و قمی ها به شیعه متعصب شهره شدند. و قم به پناهگاه شیعیان و مخالفان خلفای اموی و عباسی تبدیل شد. پس از پذیرش اسلام و تشیع از سوی مردم قم، سرنوشت سازترین رخداد تاریخ قم، آمدن حضرت معصومه به این شهر است.

نام آن حضرت فاطمه و لقب ایشان (معصومه) است این لقب را امام هشتم به وی اعطا فرمود. حضرت معصومه به جهت دیدن برادرشان حضرت رضا از مدینه به قصد مرو حرکت نمودند و چون به ساوه رسیدند سخت بیمار شدند و ایشان را به قم بردند و پس از هفده روز به سوی خدا شتافتند . شهر قم در قرون سوم و چهارم هجری به قلب تپنده جهان تشیع تبدیل شد . این امر در حقیقت مهم ترین و مبارک ترین اثری بود که دفن بانوی برگزیده اهل بیت در قم به دنبال داشت .